Akademik Seçkinlik mi, Siyasi İdeoloji mi? Üniversitelerin Rektörlerinin Çelişkili Yolları ve Sonuçları.

Türk Rektörlerinin Akademik Nitelikleri: Kariyer Yolları, H-Index ve Akademik Çıktılarının Detaylı İncelenmesi

Özet: Bu makale, Türk rektörlerinin akademik niteliklerini kapsamlı bir şekilde inceleyerek kariyer yollarını, H-Index puanlarını ve akademik katkılarını ortaya koymaktadır. Çalışma, Türkiye’deki 197 üniversitenin mevcut rektörlerini, sosyodemografik özellikleri, akademik başarıları ve kariyer yollarına göre farklı gruplara ayırmaktadır. Prosopografik bir yaklaşım kullanılarak elde edilen veriler, üniversitelerin resmi web siteleri, Web of Science ve Scopus veritabanlarından toplanmıştır. Bulgular, rektörlerin sosyodemografik özelliklerine, kariyer gelişimine ve akademik niteliklerine dayalı olarak iki farklı gruba ayrılabileceğini göstermektedir. İlk grupta, çoğunlukla yerli üniversitelerden mezun olan rektörler bulunmaktadır. Ancak bu grup, yayınlanan makalelerin sayısı, yayınlarının alıntıları ve H-Index puanları açısından daha düşük akademik niteliklere sahiptir. Bu grup üyelerinin sosyal medya paylaşımları, Türkiye’nin hükümet ideolojisine yoğun bir sadakat ve destek göstermektedir, ve bu rektörler tarafından yönetilen üniversitelerin akademik performansı zayıftır. İkinci grup rektörler yabancı üniversitelerden mezun olmuşlardır. Bu bireyler genellikle mühendislik, tıp veya idari bilimler alanında geçmişe sahiptir ve yayınlanan makalelerin sayısı, yayınlarının alıntıları ve H-Index puanları açısından daha yüksek akademik niteliklere sahiptirler. Sosyal medya paylaşımları genellikle öğrencilerle ilgili haberleri ve akademik başarıları içermektedir. Bu rektörler tarafından yönetilen üniversitelerin akademik performansının da yüksek olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler: Akademik nitelikler, Rektörler, Yüksek öğrenim, Kariyer gelişimi, H-Index, Akademik çıktılar, Türkiye, Sosyodemografik özellikler, Prosopografi

Giriş: Rektörlerin, yükseköğretim kurumlarının yörüngesini şekillendirmedeki rolü şüphesiz önemlidir. Bu çalışma, Türk rektörlerinin akademik niteliklerini ayrıntılı bir şekilde inceleyerek kariyer yollarını, H-Index puanlarını ve akademik katkılarını odak noktasına koymaktadır. Türk yükseköğretim manzarası evrildikçe, rektörlerin çeşitli yolları ve akademik başarıları anlamak, sektör içindeki eğilimleri ve zorlukları anlamak için değerli bir içgörü sunar. Prosopografik bir yaklaşım kullanarak veri toplama sürecini ve üniversitelerin resmi web siteleri ile Web of Science ve Scopus veritabanlarından elde edilen verileri titizlikle değerlendirerek, bu çalışma Türk üniversitelerindeki akademik liderliğin ayrıntılı bir portresini çıkarır.

Kariyer Yolları ve Sosyodemografik Özellikler: Çalışma, farklı kariyer yolları ve sosyodemografik özelliklere sahip iki farklı rektör grubu tespit eder. İlk grup, genellikle yerli üniversitelerden mezun olan rektörlerden oluşur. Liderlik pozisyonlarını sürdürmelerine rağmen, bu grup daha az yayınlanan makalelere, alıntılara ve düşük H-Index puanlarına sahip daha düşük akademik nitelikler sergiler. İlginç bir şekilde, bu grup üyelerinin sosyal medya paylaşımları genellikle hükümet ideolojisine bağlılık ve destek ifade ederken, bu rektörler tarafından yönetilen üniversitelerin akademik başarıları düşüktür. Diğer yandan, ikinci grup rektörler, çoğunlukla yabancı üniversitelerden mezun olan ve uluslararası eğitim deneyimlerine sahip bir kohort olarak öne çıkar. Bu grup, daha fazla yayınlanan makale, alıntı ve yüksek H-Index puanları ile daha güçlü akademik niteliklere sahiptir. Bu rektörlerin sosyal medya paylaşımları, öğrenci başarısına ve akademik başarılara vurgu yaparak, kurumlarının akademik büyümesine odaklandığını gösterir. Ayrıca, bu rektörler tarafından yönetilen üniversitelerin akademik performansının yüksek olduğu da gözlemlenmiştir.

Tarihsel Bağlam ve Günümüz Etkileri: Bu bulguları bağlamak için, tarihsel örnekler ve küresel akademik eğilimler göz önünde bulundurulmuştur. Farklı akademik arka planlara sahip rektörler arasındaki bu ayrım, diğer bağlamlarda gözlemlenen tarihsel desenlere paralellik gösterir. Makale, akademik liderlik üzerine uluslararası çalışmalarla paralellikler çizerken, akademik niteliklerin akademik liderlerin kurumlarını mükemmelliğe yönlendirme sürecindeki önemini vurgular. Ayrıca, çalışmanın bulguları Türkiye ve ötesindeki politika yapıcılar, üniversite paydaşları ve akademik topluluklar için günümüzün etkilerini taşır. Rektörlerin akademik nitelikleri ile kurumsal başarı arasındaki bağı eleştirel bir perspektifle değerlendirerek, bu araştırma akademik lider atamalarında bilinçli karar verme sürecine destek sunar.

Sonuç: Bu makale, Türk rektörlerinin akademik niteliklerini eleştirel bir şekilde inceleyerek, akademik liderliğin içinde bulunduğu karmaşık yapıyı açıklar. Yerli ve yabancı üniversitelerden mezun olan rektörler arasındaki ayrım, akademik niteliklerin kurumsal performans üzerindeki potansiyel etkisini vurgular. Rector’ların sosyodemografik özelliklerini ve kariyer yollarını inceleyerek, bu çalışma akademik liderliğin anlamını daha iyi kavramamıza katkı sağlar. Sonuç olarak, makale, akademik üstünlüğün Türk üniversitelerinin geleceğini şekillendirmedeki önemini vurgulayarak, akademik lider atamalarındaki kriterlerin yeniden ele alınmasını önerir.

Kaynaklar:

1. Karadag, E. (2021). Academic (dis)qualifications of Turkish rectors: their career paths, H-index, and the number of articles and citations. Higher Education, 81(2), 301–323. [1]
2. Achola, P. P. W., & Aseka, E. M. (2001). Searching for and accessing senior managers for public universities in Africa: challenges and opportunities. International Conference on Leadership and Management of Higher Education for Efficacy in Africa at Kenyatta University. Nairobi. [2]
3. Altbach, P. G. (2001). Academic freedom: International realities and challenges. Higher Education, 41, 205–219. [3]
4. Altbach, P. G., Yudkevich, M., & Rumbley, L. E. (2015). Academic inbreeding: local challenge, global problem. Asia Pacific Education Review, 16(3), 317–330. [4]
5. Arabaci, İ. B. (2011). Organizational climate of Fırat University. International Online Journal of Educational Sciences, 3(1), 161–180. [5]